_{Saïra van Essen en Bjorn Kleijnen © Lea van Someren}

Wat merkt de wandelaar hiervan? Voor de beantwoording van deze vraag reis ik af naar Schin op Geul waar Saïra mij oppikt van het station. Onderweg naar Simpelveld rijden we over smalle weggetjes met prachtige uitzichten. Precies die omgeving waar wij wandelaars warm van worden en waar o.a. het Krijtlandpad, het Pelgrimspad en het Pieterpad doorheen lopen.

Natura 2000

“Kom maar mee, dan laat ik het zien”. Met deze woorden ontvangt Bjorn mij. Bjorn, docent van huis uit, nam ruim 10 jaar geleden het bedrijf van zijn vader over. “Maar wel op één voorwaarde”, had hij tegen zijn vader gezegd. “Ik ga het op mijn manier doen”. Varkens de deur uit, overschakelen naar extensieve landbouw met het Angus rund en geen chemische bestrijdingsmiddelen meer op het land. Zijn vader is kritisch, maar stemt in. Het duurt nog ruim vijf jaar voordat hij zijn baan als docent kan opzeggen en hij fulltime agrariër is. 


_{Aberdeen Angus © Lea van Someren}

Inmiddels staan we achter zijn boerderij in de wei en kijken we uit op de Putberg, een Natura 2000 gebied, grenzend aan zijn perceel. Bjorn wijst aan welke percelen door zijn runderen worden begraasd. Zelfs voor mij, als leek, is het verschil goed te zien. Effen groene vlakken afgewisseld met zijn percelen waar een grote schakering van groentinten is te zien. Vandaag graast zijn vee tussen de hoogstam pruimenbomen. Maar ook aan de heggen om zijn percelen zie je het verschil. Deze heggen bieden niet alleen beschutting aan de runderen, maar bieden vogels en insecten huisvesting. Al meer dan twintig jaar zijn hier geen bestrijdingsmiddelen gebruikt. "En bedenk wel, dat als er hier geen koeien of schapen zouden grazen, dan neemt het bos het over en verdwijnt de diversiteit", benadrukt Bjorn. Hij was van meet af aan een grote voorvechter van een andere manier van landbouw. In 2022 komt Staatsbosbeheer op zijn pad met de mogelijkheden van een NIL-contract. 

Natuurinclusieve landbouw (NIL)

In 2017 krijgt Staatsbosbeheer de opdracht van het ministerie om de natuur waar mogelijk in dienst te stellen van de landbouw, de waterkwaliteit te verbeteren en te zorgen voor meer biodiversiteit. De aanpak voor de NIL is geboren. Er ligt inmiddels ook een uitspraak van de rechter dat Staatsbosbeheer de pachtcontracten beter beargumenteerd en transparant moet uitgeven. Nu, bijna tien jaar verder, zijn nog niet alle doelen behaald, maar er zijn onomkeerbare stappen gezet. Staatsbosbeheer selecteert boeren en begeleidt ze stap voor stap naar deze nieuwe manier van bedrijfsvoering. Onlangs is de eindrapportage uitgebracht, die hier te lezen is.

Voor Bjorn was het contract de mogelijkheid om verder te extensiveren. Inmiddels beheren zijn Angus-runderen ook gebieden van zowel Staatsbosbeheer als Het Limburgs Landschap. In sommige gebieden lopen ze zelfs het hele jaar buiten. Deze extensieve vorm van beheer zorgt ervoor dat de natuur terug komt in het vlees. “En dat proef je”, vertelt deze trotse boer. De runderen van de Aberdeen Angus, zoals het ras officieel heet, krijgen de tijd om te groeien. Ze worden gehouden voor het vlees, maar worden niet in een korte tijd vetgemest. Dit ras kan het hele jaar door buiten zijn. De kalveren blijven zeven maanden bij de koe. Het bedrijf past zeer terughoudend kunstmest toe, in principe enkel op weilanden rondom de boerderij, voor de eerste snede gras, om er voor te zorgen dat er voldoende voer is voor de winter. Het verkrijgen van wintervoer is het doel waar we het hele jaar door aan werken. In de toekomst hoopt Bjorn het bedrijf helemaal om te zetten naar biologisch. Daarvoor is het vereist dat er helemaal geen kunstmest meer wordt gebruikt. Om dat te realiseren zal Bjorn een andere manier moeten vinden om voldoende voedsel te genereren voor zijn dieren. Dat kan bijvoorbeeld door meer grond in gebruik te nemen of een ander gewas te verbouwen.

_{Saïra van Essen en Bjorn Kleijnen in de pruimenboomgaard © Lea van Someren}

Bjorn heeft meer plannen om zijn bedrijf verder circulair te maken. De plannen gaan verder dan de brasserie die hij voor ogen heeft en waar gekookt wordt met de producten uit deze regio en, niet te vergeten, het vlees van zijn runderen. Het gebouw krijgt uitzicht op de Putberg en het eten wordt opgediend met de uitleg over alles wat er leeft en te zien is. En, als toetje of voorafje, kun je van hieruit prachtige rondwandelingen maken.

Bekijk klein ommetje of

Bekijk grotere rondwandeling langs Pieterpad en Krijtlandpad of

Maak er zelf een met behulp van de Routeplanner.

Maar uiteraard beheert Staatsbosbeheer ook zelf een aantal kortere wandelingen in Zuid-Limburg.

Bekijk wandelingen Staatsbosbeheer